Sposób likwidacji majątku w konsumenckim postępowaniu upadłościowym
Wraz z początkiem postępowania upadłościowego aktualizuje się wobec upadłego obowiązek wskazania i wydania syndykowi całego swojego majątku oraz dokumentów dotyczących jego działalności (jeśli pozostaje w ich posiadaniu), rozliczeń, którymi w szczególności są księgi rachunkowe oraz inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych wraz z posiadaną korespondencją. Wypełniając ciążący na nim obowiązek, upadły umożliwia syndykowi przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego polegającego na spieniężeniu posiadanych składników majątku.
Plan likwidacyjny
Na dalszym etapie postępowania upadłościowego, syndyk sporządza spis inwentarza, zawierający wykaz składników majątku upadłego nadających się do zbycia wraz z ich oszacowaniem oraz planem likwidacyjnym. Istotne jest, by w planie likwidacyjnym zostały określone proponowane przez syndyka sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, tryb oraz termin planowanej sprzedaży. Likwidacja nie jest bowiem niczym innym niż sprzedażą posiadanych przez upadłego ruchomości i nieruchomości w drodze przetargu lub z wolnej ręki, a uzyskane z niej sumy przeznaczane są następnie na zasilenie funduszy masy upadłości.
Termin
Sporządzony spis inwentarza wraz z planem likwidacyjnym syndyk przedkłada sędziemu w przeciągu 30 dni od dnia ogłoszenia upadłości.
Zasada samodzielności syndyka
Jedną z podstawowych zasad postępowania upadłościowego jest ta głosząca o samodzielności syndyka przy wyborze sposobu likwidacji masy upadłości. Dokonując owego wyboru syndyk obowiązany jest obrać taką drogę, która pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu przy uwzględnieniu kosztów powstałych przy likwidacji.
Zawiadomienie wierzycieli oraz sądu
Wyjątkowo, tj. w przypadku likwidacji nieruchomości oraz gdy wartość oszacowania danego składnika masy upadłości wskazana w spisie inwentarza przekracza pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, syndyk obowiązany jest powiadomić o wybranym sposobie likwidacji i minimalnej cenie zarówno wierzycieli, jak i sąd.
Zawiadomienie takie powinno zostać dokonane w szczególności przed zamieszczeniem obwieszczeń o sprzedaży składników majątku w określonym obranym trybie (aukcja, przetarg, zaproszenie do składania ofert).
Zakaz dokonania likwidacji w sposób obrany przez syndyka
Dowolność syndyka w wyborze sposobu likwidacji składników masy upadłości może zostać ograniczona przez odpowiednie postanowienie sądu wydawane z urzędu lub w wyniku skargi na czynności syndyka. W treści postanowienia sąd zakazuje dokonania obranego przez syndyka sposobu likwidacji składnika masy upadłości, tudzież nie zgadza się na wskazaną minimalną cenę. Warunkiem wydania przedmiotowego postanowienia jest niezgodność likwidacji z prawem albo dążenie w ramach obranego sposobu likwidacji do pokrzywdzenia upadłego lub wierzycieli.
Wstrzymanie likwidacji
Jeżeli likwidacja prowadzona przez syndyka jest w toku, przed wydaniem wyżej omówionego postanowienia, sąd może wstrzymać likwidację danego składnika masy upadłości. Konieczne jest przy tym dokonanie stosownego powiadomienia syndyka i to jeszcze w dniu, w którym postanowienie o wstrzymaniu likwidacji zostało wydane. Sąd może się w tym celu skontaktować się z syndykiem telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej.
Milcząca zgoda
W razie braku wstrzymania lub niewydania zakazu likwidacji danego składnika masy upadłości, syndyk może przystąpić do likwidacji po upływie czternastu dni od wystosowania do sądu zawiadomienia.
Upoważnienie upadłego
W toku postępowania upadłościowego, dla zapewnienia jak najbardziej sprawnego jego przebiegu, syndyk może także zezwolić upadłemu na dokonanie przez niego sprzedaży posiadanych ruchomości. Upoważnienie takie ma charakter wyjątkowy i może dotyczyć np. ruchomości upadłego o charakterze kolekcjonerskim. Posiadane przez upadłego rozeznanie w tym zakresie powinno przysłużyć się do usprawnienia postępowania likwidacyjnego. Każdorazowo udzielone przez syndyka upoważnienie powinno wskazywać na przedmioty upadłego nim objęte oraz określać warunki sprzedaży, a sprzedaż dokonywana na jego podstawie powinna pozostawać pod ścisłym nadzorem syndyka.
Przeznaczenie funduszy na zaspokojenie wierzycieli
Sumy uzyskane w wyniku likwidacji składników majątku upadłego przeznaczone zostają następnie na zaspokojenie wierzycieli uczestniczących w postępowaniu upadłościowym. Dzieje się to na podstawie planu podziału składanego przez syndyka w toku postępowania, a obrazującego rozłożenie należności pośród wierzycieli – w zależności od posiadania przez wierzyciela zabezpieczenia na określonym składniku majątku, a dalej kategorii zgłoszonej wierzytelności i jej wysokości.
Pokrycie kosztów likwidacji
Koszty dokonanej likwidacji wraz z wynagrodzeniem syndyka pokrywane są z masy upadłości.
