Plan spłaty – czym jest i co za sobą niesie

Plan spłaty jest jednym z najczęstszych przedmiotów postanowień wydawanych przez sąd w konsumenckim postępowaniu upadłościowym. Wskazuje się w nim m.in. termin, wysokość  oraz okres regulowania na rzecz wierzycieli należności wynikających z uznanych wierzytelności oraz kosztów postępowania. Sporządzenie projektu planu spłaty, od czasu nowelizacji przepisów Prawa upadłościowego, leży w obowiązkach syndyka, który przedkłada go do sądu wraz z odpowiednimi dokumentami.

 

Kryteria uznawania wierzytelności

Zasadniczo przystąpienie do sporządzania planu spłaty poprzedzone jest dokonywaną przez syndyka likwidacją składników majątku upadłego, z którego to uzyskana kwota zasila budżet przeznaczany miesięcznie na zaspokojenie wierzycieli. Jeżeli jednak, wobec braku majątku upadłego, nie ma możliwości spieniężenia jakichkolwiek środków trwałych, syndyk przystępuje do sporządzania projektu planu spłaty. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo upadłościowe, w pierwszej kolejności projekt planu spłaty powinien wskazywać objętych nim wierzycieli, którzy w odpowiednim terminie, tj. 30 dni od dnia ukazania się obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, zgłosili przysługujące im wierzytelności. W razie większej liczby wierzycieli w planie spłaty wskazuje się ogólną sumę wierzytelności, jaką upadły dłużny jest zgłoszonym wierzycielom.

Fundusze masy upadłości przeznaczane na zaspokojenie wierzycieli

Dzięki współpracy między syndykiem a upadłym, po uzyskaniu odpowiednich informacji o jego miesięcznych kosztach utrzymania oraz ewentualnych wpływach do majątku (np. z tytułu umowy zlecenia), możliwe jest oszacowanie całościowej kwoty pochodzącej z majątku upadłego przeznaczonej na zaspokojenie wierzycieli (tzw. fundusze masy upadłości). W tym miejscu należy zaznaczyć, że plan spłaty nie może zakładać zajęcia wynagrodzenia upadłego w kwocie wolnej od zajęcia, ustalanej na podstawie odpowiednich przepisów, to samo dotyczy alimentów, czy świadczeń 500+.

Może jednak zdarzyć się taka sytuacja, w której dłużnik pozostaje bez zatrudnienia, w związku z czym nie można mówić o jakichkolwiek wpływach do masy upadłości. Wówczas należy liczyć się z tym, że syndyk wystąpi do odpowiedniego Powiatowego Urzędu Pracy z zapytaniem o pracę proponowaną dla upadłego zgodnie jego wykształceniem i wykazanym doświadczeniem. W odpowiedzi na takie pismo PUP wskazuje aktualne oferty pracy wraz z potencjalnym wynagrodzeniem, na podstawie którego syndyk ustala fundusze masy upadłości i sporządza projekt planu spłaty (w przepisach mowa bowiem o możliwościach finansowych upadłego). Upadły musi wiedzieć, że sąd akceptując taki plan spłaty, władny jest zobowiązać go do podjęcia wskazanego przez Urząd Pracy zatrudnienia.

Ustalanie miesięcznej kwoty zaspokojenia wierzyciela

Dysponując funduszami masy upadłości, syndyk sporządza projekt planu spłaty oszacowując procentowy udział wierzyciela w sumie wszystkich wierzytelności w określonej kategorii, by następnie w ramach tak obliczonego udziału przyznać mu stosunkową miesięczną kwotę przypadającą z funduszy masy upadłości. W planie spłaty powinny zostać ujęte także pełne koszty postępowania, które pokrywane są przez dłużnika.

Doprowadzenie do upadłości lub istotne zwiększenie jej stopnia a okres planu spłaty

Dla ustalenia planu spłaty istotne znaczenie ma informacja, czy upadły doprowadził do swej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (por. art. 49115 Prawo upadłościowe). Doprowadzenie do niewypłacalności lub istotne zwiększenie jej stopnia wpływa bowiem na okres ustalany przez sąd, w jakim upadły będzie musiał spłacać ciążące na nim zobowiązania (co do zasady nie powinien on przekraczać 36 miesięcy). Innymi słowy, im bardziej upadły przyczynił się do swej niewypłacalności, tym na mniej korzystny okres ustalany jest dla niego plan spłaty. Oceniając działania dłużnika, syndyk sporządzający projekt planu spłaty, analizuje daty, wysokości zaciąganych przez dłużnika zobowiązań oraz szansę na ich spłatę, jaka istniała w dniu zaciągnięcia zobowiązania. Jeżeli zatem upadły zaciągał zobowiązania w dacie, kiedy dysponowane przez niego środki majątkowe nie pozwalały już realnie na ich spłatę i był tego świadomy, bez wątpienia  doprowadził on do pogłębienia swego stanu niewypłacalności.

Suma umarzanych zobowiązań

Kolejną istotną informacją, jaka musi zostać ujęta w planie spłaty jest suma zobowiązań umorzonych po wykonaniu planu spłaty, tj. suma wynikająca z całej kwoty przypadającej wierzycielom, której upadły nie spłaci pomimo zrealizowania planu. Przy czym jeżeli w ramach wykonania planu spłaty dojdzie do uiszczenia 50% uznanych zobowiązań objętych planem spłaty, nie może on zostać ustalony na okres dłuższy niż dwa lata. Gdy natomiast plan spłaty zakłada zaspokojenie co najmniej 70% zobowiązań wierzycieli objętych planem spłaty, okres jego obowiązywania nie może być dłuższy niż rok.

Zgłaszanie zastrzeżeń

Gdy projekt planu spłaty został już sporządzony, syndyk przesyła go wraz z uzasadnieniem upadłemu oraz wszystkim wierzycielom uczestniczącym w planie spłaty. W terminie 14 dni od dnia doręczenia ww. projektu planu spłaty, wierzyciele oraz upadły zobowiązani są do wyrażenia co do niego swego stanowiska (co dotyczyć może wysokości ujętej wierzytelności, czy kwoty zaspokojenia przeznaczonej dla danego wierzyciela).  Uchybienie terminu powoduje złożenie przez syndyka projektu planu spłaty do sądu wraz z podaniem informacji o braku stanowiska ze strony określonego wierzyciela i jego przyczynie.

Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli

Ostatecznie, plan spłaty wierzycieli, sporządzany na podstawie projektu przedłożonego przez syndyka, ustalany jest przez sąd w formie postanowienia. Wydanie postanowienia jest równoznaczne z zakończeniem postępowania i zobowiązaniem dłużnika do regulowania ciążących na nim zobowiązań wynikających z planu spłaty, zwyczajowo od 20 dnia pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym uprawomocni się postanowienie sądu.


    Zostaw numer, oddzwonimy!