Ogłoszenie upadłości obojga małżonków
W myśl zasady wyrażonej przez przepisy Prawa upadłościowego, upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Jeżeli więc dana osoba nieprowadząca działalności gospodarczej nie będzie już wstanie spłacać swoich zobowiązań pieniężnych, zaistnieje przesłanka do ogłoszenia jego upadłości konsumenckiej. By do tego doszło, dłużnik musi w pierwszej kolejności złożyć do właściwego dla niego sądu ze względu na miejsce zamieszkania, wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej.
Dwa wnioski, jedno pismo procesowe
W praktyce, często zdarzają się sytuacje, gdy w stanie niewypłacalności znaleźli się oboje małżonkowie. Im także przysługuje prawo do złożenia odpowiedniego wniosku, a procedura w tym zakresie będzie niewiele odbiegać od standardowej. Każdy z małżonków z osobna, obowiązany jest przedłożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej we właściwym dla niego sądzie. Jednakowoż, celem łącznego rozpoznania sprawy małżonkowie mogą złożyć swe opłacone wnioski w ramach jednego pisma procesowego zawierającego wniosek o łączne rozpoznanie spraw, pod warunkiem jednak, że właściwy jest dla nich ten sam sąd.
Połączenie spraw do wspólnego rozpoznania
Złożenie wniosków w tym samym piśmie procesowym (a właściwie piśmie przewodnim), nie gwarantuje jednak wspólnego rozpoznania spraw danego małżeństwa. To w gestii sądu pozostaje bowiem decyzja co do rozdzielenia lub połączenia spraw poszczególnych małżonków. Połączenie wystąpi najczęściej, gdy sąd nie ma wątpliwości, iż małżonkowie mają te same zobowiązania zaciągnięte w ramach wspólnego majątku małżeńskiego. Jednakowoż, połączenie takie i prowadzenie sprawy pod jedną sygnaturę, nie niweczy konieczności rozpoznania z osobna wniosku poszczególnego małżonka dla poprawnej weryfikacji, czy w każdym przypadku wystąpiły przesłanki wystarczające dla ogłoszenia upadłości.
Należy więc liczyć się z sytuacją, w której okoliczności przedstawione we wniosku jednego z małżonków okażą się wystarczające dla ogłoszenia jego upadłości, natomiast w przypadku drugiego z nich nie (np. w sytuacji świadomości i celowości działania tej osoby z pokrzywdzeniem wierzycieli). Sąd będzie więc zobowiązany w nakreślonym przypadku wydać postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości pierwszego z małżonków, a co do drugiego z nich wniosek oddalić i ewentualnie oczekiwać na wniesienie przez niego zażalenia.
Jeżeli jednak rozpoznanie obu wniosków przebiegło pomyślnie, sąd wydaje postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości każdego z małżonków, wskutek czego cały ich majątek wspólny wejdzie do masy upadłości małżonka, w stosunku do którego sąd wydał wcześniejsze postanowienie o ogłoszeniu upadłości.
Przekazanie sprawy syndykowi
Następstwem takiego rozstrzygnięcia jest przekazanie sprawy wyznaczonemu dla obojga z małżonków syndykowi. Przejmuje on bowiem w zarząd majątek upadłościowy tych konsumentów, a dzięki posiadaniu akt sprawy obojga upadłych prowadzących wspólnie gospodarstwo domowe, zyskuje on zupełny obraz prowadzonej sprawy. Jest to szczególnie pomocne, gdy małżonkowie mają tych samych wierzycieli oraz ten sam adres zamieszkania. Wspólne prowadzenie upadłości małżonków niesie za sobą wiele korzyści, wśród których wyróżnić można choćby ułatwiony dostęp do informacji (niekiedy w razie niemożności skontaktowania się z jednym z małżonków, drugi pomaga w przekazywaniu kluczowych informacji), czy skrócenie czasu przeznaczonego przez syndyka na spotkania z upadłymi (spotkanie z małżeństwem wymaga od syndyka mniej poświęconego czasu, niż byłoby to w przypadku dwóch niezależnych od siebie upadłości).
