Kto może liczyć na oddłużenie?
Najważniejsze warunki upadłości konsumenckiej
Upadłość konsumencka dotyczy osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest uprawnieniem dłużnika, a więc nie ma on obowiązku korzystania z tej instytucji. Kolejnym istotnym warunkiem starania się o upadłość jest niewypłacalność. Przyjmuje się, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych od co najmniej trzech miesięcy (art. 11 ust. 1a ustawy Prawo upadłościowe).
Na dalszym etapie postępowania upadłościowego konieczne będzie także ustalenie przyczyny powstania niewypłacalności – czy powstała w sposób niezawiniony, niezależny od dłużnika, czy może dłużnik dopuścił się rażącego niedbalstwa i popadł w długi na skutek niefrasobliwości lub celowo pomnażał swoje zobowiązania finansowe. Warto przy tym wyjaśnić, że do niezawinionych przyczyn złej sytuacji finansowej konsumenta zalicza się chorobę, utratę pracy, kalectwo i inne zdarzenia losowe.
Jakie są warunki oddłużenia?
Po ogłoszeniu upadłości sąd zbada, czy istnieje możliwość oddłużenia upadającego, zapoznając się z jego moralnością płatniczą. Nie bez znaczenia jest sposób, w jaki dłużnik traktował swoich wierzycieli, a więc czy nie dokonał czynności krzywdzących ich. Przykładem działania na niekorzyść wierzycieli może być darowizna na rzecz bliskich w celu uniknięcia egzekucji z jakiejś części majątku. Sąd sprawdzi też czy upadły nie doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie nie zwiększył jej stopnia w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań oraz czy w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego nie prowadzono postępowania upadłościowego, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Gdyby okazało się, że działanie dłużnika związane z powstaniem długów było celowe lub że w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku umorzono jakieś jego zobowiązania, ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia takiego planu nastąpi tylko wtedy, gdy będzie to uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi (art. 49114a ust. 1 in fine ustawy Prawo upadłościowe).
Istnieje możliwość ogłoszenia upadłości także przez byłego przedsiębiorcę. Wniosek może obejmować również długi związane z prowadzoną i zamkniętą już działalnością. Wówczas otworzy się dla dłużnika ścieżka do podjęcia próby swojego oddłużenia.
Warunki upadłości – mentalność dłużnika
Upadłość konsumencka pozwala na wyjście z długów, ale tylko w sytuacji, gdy długi te nie powstały na skutek celowego, zamierzonego działania dłużnika. Co ważne, ogromne znaczenie ma nie tylko przyczyna powstania stanu niewypłacalności konsumenta, ale również jego moralność płatnicza. Na korzyść będzie przemawiać każda próba spłacenia należności, porozumienia z wierzycielami, nieuchylania się od obowiązku spłaty zobowiązania.
